Transactionele Analyse

 

Transactionele Analyse - kort gezegd TA- is een meervoudige theorie. De grondlegger van de TA is de psychiater Eric Berne (1910-1970). De uitgangspunten van TA zijn: 

  • mensen zijn OK; elk persoon is van waarde, van belang en heeft recht op gelijkheid en respect;
  • mensen (met slechts enkele uitzonderingen, zoals degenen met een ernstige hersenbeschadiging) kunnen denken;
  • mensen kunnen veranderen; zij kunnen eerdere beslissingen die zij namen, herzien.

Transacties zijn de boodschappen die mensen zenden. In woorden, houding en gedrag. De term Tranactionele Analyse betekent dus dat je de communicatie tussen mensen analyseert.  TA biedt een communicatiemodel en tegelijkertijd ook een model voor de 'interne communicatie'. Wie kent niet de stemmen die je vertellen hoe het hoort, wat je eigenlijk moet doen, dat je op moet schieten of door moet werken? In de TA wordt de persoonlijkheid gesymoboliseerd door egotoestanden. Deze worden vaak uitgebeeld door drie bollen die op elkaar, die staan voor: Ouder, Volwassene en Kind. Met hoofdletters geschreven, om het te onderscheiden van echte echte ouder, volwassene en kind.

Ouder egotoestand

Hier reageren we zoals we onze ouders of belangrijke opvoeders hebben zien doen. In de Ouder hebben we bijvoorbeeld normen en waarden opgeslagen die vroeger voor onze ouders belangrijk waren.

Volwassen egotoestand

Hier kunnen we logisch reageren, overeenkomstig in de realiteit in het hier en nu.

Kind egotoestand

Deze egotoestand wordt gevuld met al onze kinderlijke ervaringen. Hier denken, voelen en handelen we zoals we vroeger deden als kind. 

Het model van egotoestanden kan heel erg behulpzaam zijn wanneer je jouw eigen gedrag wilt leren begrijpen, dat van anderen of om te onderzoeken wat er in de onderlinge communicatie gebeurt. Elk moment van de dag bevinden we ons in één van deze egotoestanden. Omdat we vaak van egotoestand wisselen, zijn de veranderingen in ons gedrag zichtbaar. Alle ego-toestanden zijn van waarde. De ene egotoestand is niet beter of minder goed dan de ander. Als mens heb je ze allemaal nodig. Als eerste kun je je bewust worden in welke egotoestanden je je het meest bevindt. Dat kan echt een eye-opener zijn! Wanneer je je van jouw voorkeurspositie(s) bewust bent, kun je kijken wat de balans is tussen de drie posities en dat je een keuze kunt maken die binnen de gegeven situatie het meest adequaat is.

Voor mij is de Transactionele Analyse een positieve theorie die toepasbaar is; thuis, op mijn werk of waar dan ook. Tijdens mijn opleiding Persoonlijke Groei, Professionele Ontwikkeling, ben ik enthousiast geworden door de positieve en toepasbare modellen en begrippen. Ze zijn begrijpelijk en hangen onderling samen. En ook nog eens direct toepasbaar!

Binnen de TA staat autonomie centraal. Het gaat erom dat je je bewust bent van jouw patroon en vanuit dit bewustzijn kun je -vanuit je Volwassene- kiezen welk gedrag je gaat inzetten. Dus dat je je niet laat leiden door automatische, aangeleerde patronen, maar dat je je bewust bent van de opties die er zijn voor jou.